واکاوی اندیشه مقاومت جمهوری‌اسلامی ایران در برابر ایالات‌متحدۀ آمریکا

Authors

  • ابراهیم متقی استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران دانشکده حقوق و علوم سیاسی ، تهران ،ایران
Abstract:

تضادهای سیاسی در روابط ایران و آمریکا، موضوع موردعلاقۀ بسیاری از پژوهشگران دانشگاهی است. برخی از آن‌ها انگارۀ مقاومت در جمهوری‌اسلامی را به‌عنوان بخشی از سازوکارهای کنش راهبردی در برابر آمریکا می‌دانند. این موضع بدان معناست که سیاست در ایران، اندیشۀ مقابله با سیاست‌های تهاجمی آمریکا را بازتولید می‌کند؛ این رویکرد زیربنای مقاومت را در سیاست‌خارجی ایران شکل می‌دهد. این پژوهش، ضمن بررسیِ انتقادی تحلیل‌های رویدادمحور، ریشه‌های مقاومت مذکور را در جریانِ تکوینِ دیگریِ نوظهور به‌نام غرب جست‌وجو کند و نشان می‌دهد که منازعۀ تهران-واشینگتن، یک‌سره ساخته‌ و پرداختۀ ج.ا.ایران یا صرفاً حاصلِ رویدادهای تاریخیِ میان دو کشور نیست؛ به بیان دیگر، مقاومت جمهوری‌اسلامی در برابر آمریکا یا آن‌چه در این پژوهش، آمریکانکوهی، نامیده می‌شود، حاصل به‌ارث‌بردنِ توشه‌ای تاریخی از غرب‌نکوهیِ برخی از مؤثرترین کارگزاران و اندیشه‌گران ایرانی در دو سدۀ اخیر است. پرسش اصلی آن است که ریشه‌های تفکر انتقادی ایران نسبت به آمریکا و جهان غرب کدام است. این پژوهش نشان خواهد داد که گرچه نمی‌توان از تأثیر پیشینۀ روابط ایران و آمریکا غفلت کرد، اما برخلاف یافتۀ بسیاری از پژوهش‌ها، مقاومت ج.ا. ایران در برابر آمریکا صرفاً به‌دلیل رویدادهای تاریخی میان دو کشور شکل نگرفته‌است و این موضع‌گیری ریشه در تقابل هویتی و هستی‌شناسانه با مبانی اندیشه و هویت غرب دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

خاستگاه اندیشه مقاومت در ایران

در این پژوهش با استفاده از روش و مدل نظری توماس اسپریگنز در چهارچوب جامعه­شناسی شناخت، خاستگاه اندیشه مقاومت و نحوه­ی پدیدار شدن و نهادینه شدن آن در ذهنیت جامعه ایرانی بررسی شده است. بدین ترتیب، پژوهش حاضر، درصدد پاسخگویی به این سؤال اساسی است که چه عواملی در شکل­گیری، تکوین و نهادینه شدن اندیشه مقاومت در ایران نقش مؤثری داشته­اند؟ رویکرد محققان توصیفی ـ تحلیلی بوده و برای تحلیل داده­ها از نظری...

full text

چشم‎انداز راهبرد آمریکا در برابر جمهوری اسلامی ایران

این مقاله ضمن مرور روندهای حاکم بر روابط آمریکا و ایران در سه دهه گذشته، با بهره‏گیری از روش آینده‌پژوهی و تکنیک‌های آن، رویکرد احتمالی واشینگتن نسبت به تهران در دهه آینده را مورد بررسی قرار می‏دهد. بر اساس یافته‌های این پژوهش، سیاست مقابله‏گرایانه توأم با همکاری‌های محدود، به ویژه در مسائل منطقه‌ای، محتمل‌ترین گزینۀ آمریکا در برخورد با جمهوری اسلامی ایران در دهه آینده خواهد بود. چنین رویکردی د...

full text

دیپلماسی دفاعی ـ امنیّتی جمهوری اسلامی ایران در برابر دیپلماسی اجبار ایالات متحده آمریکا

هدف اصلی از ارائه این مقاله، شناخت و بررسی «چالش‌های دیپلماسی دفاعی- امنیّتی جمهوری اسلامی ایران در برابر دیپلماسی‌اجبار ایالات متحده آمریکا» بوده که در آن، برای تبیین بیشتر موضوع، ضمن واکاوی چگونگی به‌کارگیری راهبردِ «دیپلماسی‌اجبار» توسط ایالات متحده آمریکا، علیه «جمهوری اسلامی ایران»، پژوهشگر سعی در ارائه و اخذ الگویی مناسب برای مقابله با چالش‌های ایجاد شده علیه منافع ملّی جمهوری اسلامی ایران، ...

full text

تبیین عینی مفهوم استکبار در اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)در بررسی رابطه ایران و آمریکا

روحیه برتری جویی یک جامعه یا یک نظام حکومتی موجب‏‎ ‎‏می شود تا آن نظام یا حکومت خود را در جایگاهی برتر و بالاتر از سایر نظام ها و حکومت ها پندارد که بر این اساس، بر خود جایز می داند سیطره خویش را در حوزه های مختلف فکری، اعتقادی،‏‎ ‎‏فرهنگی، نظامی، اقتصادی و سیاسی اعمال نماید. امام خمینی(ره) از جمله اندیشمندان و سیاستمدارانی است که در اندیشه سیاسی خویش به کرار از مفهوم " استکبار" استفاده نموده و...

full text

دیپلماسی دیجیتال آمریکا در برابر ایران در دوران ریاست جمهوری اوباما

چکیدهایالات‌متحده آمریکا همواره در سیاست خارجی خود در قبال جمهوری اسلامی ایران از ابزار دیپلماسی عمومی به‌صورت «راهبردی» استفاده کرده است اما به دلایلی ازجمله نداشتن رابطه دیپلماتیک سنتی با ایران و لزوم داشتن ابزاری برای مدیریت افکار عمومی و جمع‌آوری اطلاعات از داخل ایران، در سال‌های ریاست جمهوری باراک اوباما توجه ویژه‌ای به «دیپلماسی دیجیتال» و «شبکه‌های اجتماعی» ایجاد شد. استفاده از دیپ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 13  issue 46

pages  22- 3

publication date 2019-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023